Take a fresh look at your lifestyle.

Khám phá, thưởng thức và cảm nhận craft beer

255
Khi tham quan Houston, thành phố từng là thủ đô của nước Cộng hòa Texas, chúng tôi có dịp nếm nhiều loại craft beer hơn là uống những Budweiser, Sam Adams hay Coors, Miller… vốn lâu nay vẫn là những nhãn bia Mỹ nổi tiếng thế giới.

Một buổi chiều cuối tháng 2/2016, một ngày trước khi chia tay Genève, chúng tôi được một Việt kiều nữ hướng dẫn đến quán bia gần phố đi bộ trung tâm thành phố nếm thử 5 loại craft beer Thụy Sĩ làm từ nguồn nước suối tinh khiết tuôn chảy từ các khe núi. Trung tuần tháng 7/2016, các ly bia chúng tôi nốc cạn trong những ngày khám phá Wellington, thủ đô New Zealand đều là craft beer. Và để có cảm hứng soạn bài viết này, chúng tôi đã ghé vào Bia Craft, Q.2 thưởng thức vài ly. Craft beer đang trở thành phong trào bia phát triển vũ bão khắp thế giới.

Giá trị “nghệ thuật thủ công”

kham-pha-va-thuong-thuc-craft-beer-1

Đâu là yếu tố quan trọng nhất phân định craft beer với những dòng bia quen thuộc khác? Bảng hiệu Bia Craft ở Q.2 có câu trả lời rõ ràng. Đó là thêm vào phía dưới dòng chữ “Artisan Ales”, tức bia sản xuất kiểu thủ công, khác xa với bia sản xuất công nghiệp của những lò bia khổng lồ hàng đầu thị trường. Trong thời sản xuất công nghiệp hàng loạt đã phát triển quá sức tưởng tượng như ngày nay thì hai, ba thập niên trở lại đây, bất cứ thứ gì ít nhiều liên quan đến “thủ công” xem như có thêm chất sáng tạo đáng trân trọng. Với “giá trị” như thế, craft beer ngày càng chinh phục được nhiều người sành điệu sống và tận hưởng.

Bia “nghệ thuật thủ công” từ buổi đầu mới lên men tại Mỹ vào những năm 70 của thế kỷ trước nay đã trở thành một cuộc bùng nổ phong trào toàn cầu. Số liệu của Brewers Association, hiệp hội chuyên ngành craft beer Mỹ cho biết từ chỗ chỉ góp 5% vào tổng sản lượng năm 2010, sản lượng bia thủ công đã tăng đến 42% trong năm 2014, chiếm 11%. Hồi những năm 80, toàn nước Mỹ chỉ có khoảng 100 lò bia thủ công, đến năm 2015 đã vọt qua mốc 4.600 lò.

“Hiện nay, có thể nói ở bất cứ nơi đâu trên nước Mỹ, chỉ cần lái xe khoảng 10 dặm là bạn đã thấy lò bia thủ công”, Giám đốc phụ trách thị trường châu Á của ngành công nghiệp không khói thành phố Houston nói với chúng tôi. Năm ngoái, craft beer thu được trên 22,3 tỷ USD, tức khoảng 12% tổng doanh thu của toàn ngành công nghiệp bia Mỹ. Bia thủ công Mỹ còn tìm được người yêu thích ở nhiều thị trường, thậm chí ở cả Bỉ, đất nước lừng danh về sản xuất bia thơm ngon nhất thế giới.

Yếu tố thứ hai phân định craft beer là sản lượng khiêm tốn. Vì nếu vượt trên mốc 6 triệu thùng/năm thì xem như không còn là lò sản xuất bia thủ công nữa. Đó là quy định của Brewers Association, Mỹ.

Khó nhớ nhưng luôn nặng “độ” và nặng “đô”

kham-pha-va-thuong-thuc-craft-beer-2

Craft beer phát triển nhanh, mạnh ở rất nhiều thị trường trên thế giới với nhiều lò bia mini, hoàn toàn độc lập (tức không thuộc bất cứ nhà sản xuất bia lớn, nổi tiếng lâu năm đã chiếm lĩnh nhiều thị trường bia, yếu tố phân định thứ ba) thi nhau sản xuất đủ các loại nên một điều chắc chắn là bạn sẽ rất khó nhớ được hết danh xưng của các loại bia. Do là “tác phẩm” sáng tạo của từng nghệ nhân nên cũng không có craft bia nào giống craft bia nào. Tuy nhiên, mẫu số chung của các nhãn bia thủ công địa phương thường là “rất kêu”. Thí dụ Red Headed Stranger (Kẻ xa lạ tóc đỏ); Devil’s Bone (Xương quỷ); Dawn of the Red (Bình mình đỏ, dựa theo tựa phim kinh dị hốt bạc Dawn of the Dead); Red Rocket Ale,…

Ngược lại, có thể khẳng định một điều rằng, đã là craft beer thì chẳng có cái nào nhẹ về độ cồn trong chai (% abv), cứ phải từ 5 độ đến trên 10 độ. Ngoài ra, do tính chất đặc thù sản xuất thủ công, số lượng giới hạn nên giá bán lẻ của craft beer đắt hơn các loại bia quen thuộc khác. Nặng độ, nặng đô (đôla) là thế.

Dĩ nhiên không phải nghệ nhân nào lao vào việc sáng tạo bia thủ công cũng thao tác vì đam mê làm giàu, nhưng rất có thể, dù ở Nga, Pháp, Hà Lan, Đức hay Hồng Kông, Việt Nam… các craft beer makers ấy biết đến câu chuyện về người đồng nghiệp của họ – Ken Grossman. Ông này mê thử nghiệm sản xuất bia thủ công và đã tạo nên Pale Ale vào năm 1980. Thành công, Ken lập công ty Sierra Nevada Brewing Company mà theo dòng thời gian đến nay đã trở thành nhà sản xuất craft beer lớn thứ ba tại Mỹ và nhà sản xuất bia (mọi loại) lớn thứ bảy tại Mỹ. Forbes cho rằng tài sản cá nhân của Ken Grossman,61 tuổi, nay lên đến 1,1 tỷ USD. Năm 2015, Sierra Nevada Brewing sản xuất gần 200 nhãn bia thủ công khác nhau nhưng Pale Ale vẫn bán chạy nhất, chiếm 49% tổng sản lượng.

Nếm chất “nghệ thuật”, uống niềm “đam mê”

kham-pha-va-thuong-thuc-craft-beer-3

Một yếu tố không kém phần quan trọng khác giúp phân định craft beer là yếu tố truyền thống. Nghệ nhân làm bia thủ công hôm nay tìm cách sản xuất mẻ bia thơm ngon bằng cách ứng dụng công thức truyền thống làm bia của vùng này, nước nọ từ vài trăm năm trước với sự kết hợp pha trộn nguyên liệu mới.

Nói đến chất truyền thống trong craft beer, dòng IPA là thí dụ số một. IPA, viết tắt của India Pale Ale, là dòng bia mạnh, ủ lâu khoảng 18-20 tháng mới phát triển đủ hương và vị mà các ông chủ xuất nhập khẩu hàng hóa tại Anh thế kỷ 17, 18 đã đặt hàng để chất lên những đoàn tàu buồm chở sang tận Ấn Độ phục vụ cho những đoàn lính Anh xa quê hương luôn thèm bia.

Để trở thành một fan trung thành của craft beer nói chung, bạn phải sẵn sàng hít hà mùi hương và nếm thử vị của đủ loại craft beer mà các lò bia mini không ngừng thử nghiệm. Cái hồn, cái cốt của craft beer là ở chỗ đó. Dù đó là bia thuộc dòng IPA, dòng IRA (India Red Ale), dòng American IPA… hay các dòng bia trắng, bia vàng, bia nâu, bia đỏ sản xuất với số lượng giới hạn (nên giá bán lẻ rất đắt) bởi các tu sĩ trong các dòng tu Công giáo tại Bỉ. Có thể nói rằng bia Bỉ của các dòng tu (abbaye beer) chính là craft beer có truyền thống lâu đời nhất, thuộc các loại bia thơm ngon nhất và đắt tiền nhất làng bia thế giới.

Các nghệ nhân làm craft beer luôn đầy ắp cảm hứng sáng tạo nên thích sử dụng nguyên liệu mới phối hợp với hoa bia, lúa mạch, lúa mì để làm thử những mẻ bia mới lạ. Bạn đã thử nếm bia thủ công có mùi chanh, bia có hương và vị bưởi, bia có vị cay cay đầu lưỡi hay bia tràn ngập mùi mật ong và bia tỏa mùi cà phê? Bạn có biết rằng có những lò bia mini thử nghiệm ủ bia suốt mấy tháng trong thùng gỗ từng chứa whisky rồi mới khui ra cho khách sành điệu tận hưởng (chẳng hạn như John John Dead Guy Ale, Mỹ)?

Tại Việt Nam, đại đa số người thích bia vẫn chuộng các dòng bia quen thuộc từ lâu (chủ yếu vẫn là larger và pilsner), những nhãn bia có danh thơm toàn cầu. Có thể tin rằng không bao lâu nữa mọi chuyện sẽ khác, khi giới trẻ hiện nay trưởng thành hơn, có thu nhập và có nhiều kết nối hơn với phong cách sống của những “cư dân toàn cầu”. Phát triển thói quen uống craft beer cũng có điều hay vì người ta thưởng thức là chính – cũng như người sành điệu thưởng thức vang – chứ không ai tranh uống thật nhiều ly craft beer như uống bia thường.

Xem ra craft beer vừa nặng độ vừa nặng đô cũng hay!

Bia “độc” tại Thành phố Hồ Chí Minh

Tại Sài Gòn, craft beer chưa đến độ nở rộ như những Beer Club nhưng cũng đã xuất hiện một vài không gian (mặt bằng khiêm tốn) đủ để cho bạn nếm trải các dòng bia thủ công mới lạ.

Quận 7: LẠC (viết tắt của Lạc Brewing Company): 169/7 Nguyễn Đức Cảnh,P. Tân Phong, Tel: 0916 448 926

Quận 1: Quán Ụt Ụt, số 168 Võ Văn Kiệt, Phường Cầu Ông Lãnh, Tel: 08 3914 4500, email: info@quanutut.com

Quận 1: Không cần đi xa, ngay tại số144 Pasteur, leo lên cầu thang là có ngay lò bia mini Pasteur Street Brewing (Tel: 84 838 239 562 – email: cheers@pasteurstreet.com). Bạn nhớ xứ dừa Bến Tre khi đi uống bia chăng, hãy chọn Toasted Coconut Porter có sử dụng dừa tươi Bến Tre. Bạn thích bia IPA thì gọi Jasmine IPA. Ngoài ra còn có bia với hương vị chanh dây, trái thanh long, trà Thái, hay hương chocolat được làm từ hạt cacao của Việt Nam… Còn bia “nặng độ, nặng đô” nhưng rất nên thử là Spice Island Saigon Saigon.

Quận 2: Qua cầu Sài Gòn, rẽ vào khu Thảo Điền tìm số 90 đường Xuân Thủy (ĐT: 08 3744 2588) có Bia Craft được xem là không gian craft beer hàng đầu. Tại đây, bạn sẽ rõ thế nào là những nhãn bia với tên gọi thật “Kêu”, chẳng hạn như bia IPA Biết Chết Liền (xin miễn ghi ra đây tên gọi tiếng Anh của nó); Xấu Mà Chảng (Ugly But Vain); bia pale ale Đừng Chọc Tao; bia nâu đỏ Ngu Mà Lì (Stupid But Stubborn); Lùn Mà Láo (Short But Arrogant)…

Saigon Outcast, 188/1 Nguyễn Văn Hưởng, Thảo Điền. Tel: 0902 365 780

Nguồn: elleman

Bài khác